ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
ΓΑΛΛΙΚΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ ΣΕ ΟΔΗΣΣΟ ΚΑΙ ΚΡΙΜΑΙΑ
«Όλα δικά μου» είπε ο χρυσός
«Όλα δικά μου» είπε το ατσάλι
« Όλα τα αγοράζω» είπε ο χρυσός
«Όλα τα νικώ » είπε το ατσάλι.
Πούσκιν
Στις 5 /18 Δεκεμβρίου αποβιβάζεται στην Οδησσό[1]προερχόμενη από τη Θεσσαλονίκη, η 156η Γαλλική Μεραρχία του Στρατηγού Burius. O Petlura [2] ένας Ουκρανός Εθνικιστής ελέγχει ήδη τα ¾ της πόλης και ο Grishin-Almazov ένας τσαρικός αντί-μπολσεβίκος Στρατηγός το υπόλοιπο. Ανάμεσα σε δύο επίσημους μνηστήρες του θρόνου και διεκδικητές μιας εφήμερης εξουσίας στην απέραντη Ουκρανία ,οι Γερμανοί, οι χθεσινοί εχθροί, δεν μπορούν να καταλάβουν γιατί τώρα που τελείωσε ο πόλεμος , τώρα που όπως λένε έχασαν τον πόλεμο, οι χθεσινοί εχθροί τους εμποδίζουν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους και τους κρατούν με την βία υπό τα όπλα[3]
Οργανικά αυτοδύναμοι ,με μονάδες που φτάνουν συχνά το μέγεθος Μεραρχιών , με δικό τους πυροβολικό πλήθος τεθωρακισμένων τραίνων ακόμα και αεροπορία εξακολουθούν να συμπεριφέρονται σαν στρατεύματα κατοχής, αυτή τη φορά στην υπηρεσία των νικητών. Η παρουσία τους κρίνεται απαραίτητη για να διασφαλιστούν οι ισορροπίες και να διατηρηθεί η τάξη σε μια χώρα που ζει τη φρίκη του εμφυλίου πολέμου. Στις αρχές του 1919 , δύο μήνες μετά τον τερματισμό του πολέμου,ο Γερμανικός στρατός που σταθμεύει στην Ουκρανία διαθέτει ακόμη δύναμη 500 χιλιάδων ανδρών.
Η στρατιωτική παρουσία των Γάλλων στην Οδησσό ξυπνά παλιές μνήμες και ευαίσθητες ισορροπίες ανατρέπονται . Τώρα με την άφιξη των Γάλλων στην Οδησσό τα πράγματα φαίνεται να αποκτούν καινούργια δυναμική .Οι Γερμανοί που φοβούνται ότι ο διαμελισμός της Πατρίδας τους είναι μέσα στις προτεραιότητες των γαλλικών προθέσεων , έχουν ένα παραπάνω λόγο να μην επιθυμούν συνεργασία μαζί τους.......
Οι μυστικές διαπραγματεύσεις με τους Μπολσεβίκους βρίσκονται σε καλό σημείο . Έχουν δηλώσει τη πρόθεσή τους να πάρουν το δρόμο της επιστροφής για τη Πατρίδα και οι Μπολσεβίκοι προκειμένου να τους ξεφορτωθούν, τους υπόσχονται όλα όσα θέλουν να ακούσουν.
Οι Γάλλοι ζουν με την ψευδαίσθηση ότι διαθέτουν τον ισχυρότερο στρατό της Ευρώπης , ότι μπορούν να πετύχουν τα πάντα με τις ξιφολόγχες τους . Καθησυχάζουν όσους ανησυχούν για τη παρουσία τους στη Νότια Ρωσία.. Ο εχθρός δεν είναι ο ρωσικός λαός αλλά ο Μπολσεβικισμός. Από τη πρώτη στιγμή κάνουν ξεκάθαρες τις προθέσεις τους .
ΓΑΛΛΙΚΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ ΣΕ ΟΔΗΣΣΟ ΚΑΙ ΚΡΙΜΑΙΑ
«Όλα δικά μου» είπε ο χρυσός
«Όλα δικά μου» είπε το ατσάλι
« Όλα τα αγοράζω» είπε ο χρυσός
«Όλα τα νικώ » είπε το ατσάλι.
Πούσκιν
Στις 5 /18 Δεκεμβρίου αποβιβάζεται στην Οδησσό[1]προερχόμενη από τη Θεσσαλονίκη, η 156η Γαλλική Μεραρχία του Στρατηγού Burius. O Petlura [2] ένας Ουκρανός Εθνικιστής ελέγχει ήδη τα ¾ της πόλης και ο Grishin-Almazov ένας τσαρικός αντί-μπολσεβίκος Στρατηγός το υπόλοιπο. Ανάμεσα σε δύο επίσημους μνηστήρες του θρόνου και διεκδικητές μιας εφήμερης εξουσίας στην απέραντη Ουκρανία ,οι Γερμανοί, οι χθεσινοί εχθροί, δεν μπορούν να καταλάβουν γιατί τώρα που τελείωσε ο πόλεμος , τώρα που όπως λένε έχασαν τον πόλεμο, οι χθεσινοί εχθροί τους εμποδίζουν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους και τους κρατούν με την βία υπό τα όπλα[3]
Οργανικά αυτοδύναμοι ,με μονάδες που φτάνουν συχνά το μέγεθος Μεραρχιών , με δικό τους πυροβολικό πλήθος τεθωρακισμένων τραίνων ακόμα και αεροπορία εξακολουθούν να συμπεριφέρονται σαν στρατεύματα κατοχής, αυτή τη φορά στην υπηρεσία των νικητών. Η παρουσία τους κρίνεται απαραίτητη για να διασφαλιστούν οι ισορροπίες και να διατηρηθεί η τάξη σε μια χώρα που ζει τη φρίκη του εμφυλίου πολέμου. Στις αρχές του 1919 , δύο μήνες μετά τον τερματισμό του πολέμου,ο Γερμανικός στρατός που σταθμεύει στην Ουκρανία διαθέτει ακόμη δύναμη 500 χιλιάδων ανδρών.
Η στρατιωτική παρουσία των Γάλλων στην Οδησσό ξυπνά παλιές μνήμες και ευαίσθητες ισορροπίες ανατρέπονται . Τώρα με την άφιξη των Γάλλων στην Οδησσό τα πράγματα φαίνεται να αποκτούν καινούργια δυναμική .Οι Γερμανοί που φοβούνται ότι ο διαμελισμός της Πατρίδας τους είναι μέσα στις προτεραιότητες των γαλλικών προθέσεων , έχουν ένα παραπάνω λόγο να μην επιθυμούν συνεργασία μαζί τους.......
Οι μυστικές διαπραγματεύσεις με τους Μπολσεβίκους βρίσκονται σε καλό σημείο . Έχουν δηλώσει τη πρόθεσή τους να πάρουν το δρόμο της επιστροφής για τη Πατρίδα και οι Μπολσεβίκοι προκειμένου να τους ξεφορτωθούν, τους υπόσχονται όλα όσα θέλουν να ακούσουν.
Οι Γάλλοι ζουν με την ψευδαίσθηση ότι διαθέτουν τον ισχυρότερο στρατό της Ευρώπης , ότι μπορούν να πετύχουν τα πάντα με τις ξιφολόγχες τους . Καθησυχάζουν όσους ανησυχούν για τη παρουσία τους στη Νότια Ρωσία.. Ο εχθρός δεν είναι ο ρωσικός λαός αλλά ο Μπολσεβικισμός. Από τη πρώτη στιγμή κάνουν ξεκάθαρες τις προθέσεις τους .
Ήλθομεν εις Ρωσίαν όπως αγωνισθώμεν κατά του Μπολσεβικισμού , θεωρούντες αυτόν ως νόσημα ουχί καθαρώς Ρωσσικόν αλλά διεθνές και ως εστίαν μολύσματος. Θα λάβωμεν αμέσως πάντα τα μέτρα προς πλήρη αποκατάστασιν της εννόμου τάξεως, συνεργαζόμενοι προς τούτο μετά των πλειοψηφούντων εν τη χώρα υγειών στοιχείων [4].
Η υπεροψία των Γάλλων , η αδυναμία τους να εκτιμήσουν σωστά τα πλεονεκτήματα που η πολυπληθής γερμανική παρουσία προσφέρει ιδιαίτερα στο τομέα της τάξεως δημιουργεί τα πρώτα μεγάλα προβλήματα. Ανόητες αντιπαραθέσεις ρίχνουν αλόγιστα λάδι στη φωτιά και οξύνουν τα πνεύματα. Χειρότερα ακόμη .Οι νικητές του πολέμου επιχειρούν να ταπεινώσουν ακόμα περισσότερο έναν παλιό εχθρό που όμως από τις 11 Νοεμβρίου 1918, αρνείται πεισματικά να παραδεχτεί ότι νικήθηκε στο πεδίο της μάχης.[5]. Επί πλέον οι Γάλλοι , άσχημα πληροφορημένοι για την εσωτερική κατάσταση και εξακολουθώντας να έχουν πλήρη άγνοια για πρόσωπα και συσχετισμούς δυνάμεων συνεχίζουν το χορό των καταστροφικών τραγικών και αψυχολόγητων λαθών[6]. Αντί να προσεγγίσουν τον Petlura που μετά την πτώση της φίλο-γερμανικής κυβέρνησης του Scoropadsky[7] (Σκοροπάτσκυ) εκφράζει τις προσδοκίες μιας ευρύτατης λαϊκής βάσης στρέφουν τις ελπίδες τους στις χρυσές επωμίδες του G. N. Grishin-Almazov που αυτοσυστήνεται σαν τοποτηρητής του Ντενίκιν. Με τις μεθοδεύσεις τους αυτές αντί να συσπειρώσουν διαιρούν . Τόσο ο Petlura όσο και ο Almazov είναι το ίδιο αντί-μπολσεβίκοι όσο και αντισημίτες. Η βασική διαφορά είναι ότι ο Πρώτος επιθυμεί μια πατρίδα ανεξάρτητη ,ο δεύτερος επιμένει να την θεωρεί τμήμα της Αυτοκρατορίας. Ο πρωταρχικός στόχος παραμένει κοινός: η συγκράτηση των μπολσεβίκων μακριά από την γόνιμη και πλούσια γη της Ουκρανίας . Αυτό το ουσιαστικά κοινό μέτωπο υπονομεύεται για χάρη μικροπολιτικών και έντονα οικονομικών σκοπιμοτήτων. Ο Petlura διατάζεται από τους Γάλλους να καταλείψει την πόλη σαν ανεπιθύμητος . Οι περισσότεροι από αυτούς που τον στήριζαν μέχρι τότε τον εγκαταλείπουν .Ένα από τα πρωτοπαλίκαρα του ο Νικηφόρος Γρηγόριεφ[8] τον κατηγορεί για ενδοτισμό απέναντι στους Γάλλους εισβολείς και αναζητά καλύτερη τύχη προσχωρώντας στο στρατόπεδο των μπολσεβίκων Αν και μόνος, απελπιστικά μόνος ο Petlura, ο Ουκρανός εθνικιστής δεν αποθαρρύνεται . Παρά την δεδηλωμένη και παγιωμένη εχθρότητα των Γάλλων ως προς το άτομό του διστάζει παρ΄ όλα αυτά να στραφεί εναντίον τους. Εξακολουθεί να πιστεύει ότι ο βασικός εχθρός είναι οι Μπολσεβίκοι και από τις 16 Ιανουαρίου βρίσκεται και επίσημα σε πόλεμο εναντίον τους.[9].
Στις 7/20 Δεκεμβρίου, τυπικά τουλάχιστον, ο έλεγχος της Οδησσού περνά στα χέρια των λεγόμενων Τσαρικών. Οι Γάλλοι επεμβατιστές δεν έχουν ακόμα κατανοήσει την πραγματική σημασία της πολιτικής και πολιτειακής μεταβολής που έχει συντελεστεί και φυσικά αγνοούν παντελώς τα βαθύτερα αίτια που την έχουν προκαλέσει. Το ίδιο και οι Ρώσοι αντιμπολσεβίκοι . Το μόνο που επιθυμούν είναι να προασπίσουν τα ταξικά τους συμφέροντα που κινδυνεύουν. Γι αυτούς η επιστροφή στην ομαλότητα είναι απλά θέμα χρόνου. Μακριά από όσα διαδραματίζονται σε Πετρούπολη και Μόσχα και με την πλασματική αίσθηση της υπεροχής τους αγνοούν περιφρονητικά θεμελιώδεις αρχές της προπαγάνδας και επιχειρούν να πείσουν για το δικό τους δίκαιο με τον τρόμο και την βία.
Η Οδησσός αποτέλεσε προγεφύρωμα επίθεσης και πόλο συγκέντρωσης εχθρικών στρατιωτικών δυνάμεων. Εκτός από αυτές τις ιδιαιτερότητες , η Οδησσός, όχι μόνο ήταν το βασικό λιμάνι στη Μαύρης θάλασσα , το οικονομικό παράθυρο της Ρωσίας στο Νότο , αλλά και είχε και πληθυσμό 600.000 κατοίκους και διατηρούσε την τρίτη θέση μεταξύ των πόλεων της Σοβιετικής Ρωσίας, δηλαδή , ύστερα από την Πετρούπολη και τη Μόσχα. Η Οδησσός επίσης, διαθέτει τις θαλάσσιες αρτηρίες, είναι συγκοινωνιακός κόμβος . Έτσι, η θέση της πόλης προσδιόρισε τη βαρύτητά της στα επιθετικά σχέδια των ξένων επεμβασιών. Η Οδησσός αποτέλεσε βάση εκκίνησης και επίθεσης των στρατευμάτων της Αντάντ στην ενδοχώρα της Ρωσίας . Από την πόλη αυτή ξεκίνησε ο ελληνογαλλικός στρατός για την κατάληψη των σοβιετικών εδαφών στα βορειοδυτικά της Οδησσού -Μπερεζόφκα-Σέρμπκα και νοτιοανατολικά της Χερσώνας, του Νικολάγιεφ .Επίσης ένα άλλο πλεονέκτημα της Οδησσού , για την εφαρμογή των κατακτητικών σχεδίων τους , ήταν ότι η πόλη βρισκόταν σε κοντινή απόσταση από τη Ρουμανία , το ρουμανικό στρατό . Έχοντας τέτοια σημασία για τα αρπακτικά σχέδιά τους, στις 27 Νοεμβρίου του 1918 τα συμμαχικά πολεμικά πλοία , ύστερα από την κατάληψη των σοβιετικών παραθαλάσσιων πόλεων -λιμανιών στο ανατολικό μέρος της Μαύρης θάλασσας, εμφανίστηκαν στο λιμάνι της Οδησσού.[10]
Από την πρώτη ημέρα της παρουσίας της στην Οδησσό, η Μεραρχία του Burius είναι υποχρεωμένη να αντιμετωπίσει ένα ακόμη πρόβλημα. Από την Συμφερούπολη οι κραυγές αγωνίας της Κυβέρνηση της Κριμαίας πληθαίνουν . Πρωθυπουργός από τις 15 Νοεμβρίου[11] ο Solomon Samoilovych Krym [12] παραπονείται ότι η έννομη τάξη στην Κριμαία βρίσκεται σε κίνδυνο και ζητά από τους Γάλλους να προστατέψουν με τις ξιφολόγχες ένα καθεστώς έτοιμο να καταρρεύσει από τα πρώτα του βήματα. Το αίτημα εκ πρώτης όψεως φαίνεται λογικό. Η Κριμαία έχει μεγάλη στρατηγική σημασία στην Μαύρη θάλασσα και το σημαντικότερο λόγω της θέσεως της μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό της με μικρές σχετικά δυνάμεις.
Στην πραγματικότητα όμως τόσο ο Πρωθυπουργός όσο και ο ομόθρησκος του Υπουργός των Εξωτερικών νοιώθουν την ανάγκη να προστατευθούν όχι τόσο από τους μπολσεβίκους που πρακτικά είναι ανύπαρκτοι στην περιοχή , όσο από τους αντεπαναστάτες οι οποίοι ανταγωνίζονται τους «κόκκινους» σε αντισημιτικά συναισθήματα και είναι πολυπληθέστεροι .
Αυτός είναι ο λόγος που εμποδίζει κάθε σοβαρή προσπάθεια για να οργανωθεί ισχυρός τακτικός στρατός στη Κριμαία και ασφαλώς δίνει πειστική απάντηση στην απορία του Βακά όταν γράφει.
Στην πραγματικότητα όμως τόσο ο Πρωθυπουργός όσο και ο ομόθρησκος του Υπουργός των Εξωτερικών νοιώθουν την ανάγκη να προστατευθούν όχι τόσο από τους μπολσεβίκους που πρακτικά είναι ανύπαρκτοι στην περιοχή , όσο από τους αντεπαναστάτες οι οποίοι ανταγωνίζονται τους «κόκκινους» σε αντισημιτικά συναισθήματα και είναι πολυπληθέστεροι .
Αυτός είναι ο λόγος που εμποδίζει κάθε σοβαρή προσπάθεια για να οργανωθεί ισχυρός τακτικός στρατός στη Κριμαία και ασφαλώς δίνει πειστική απάντηση στην απορία του Βακά όταν γράφει.
Το 1854 οι Αγγλογάλλοι εξέλεξαν την Κριμαικήν χερσόνησον ως βάσιν της γενομένης τότε κατά της Ρωσίας εκστρατείας των. Η εκλογή ήτο εξαιρετικά επιτυχής, ώστε μόλις κατελήφθη η Σεβαστούπολις και πριν γίνουν κύριοι ολοκλήρου της Κριμαίας οι Αγγλογάλλοι, οι Ρώσοι ανεγνώριζαν την ήτταν των. Δεν γνωρίζομεν ακριβώς διατί το 1918 οι σύμμαχοι δεν ηκολούθησαν την τόσον επιτυχή τακτικήν του 1854 και επροτίμησαν τον δρόμον της Οδησσού[13].
Η ανάγκη να στηριχθεί μια όχι και τόσο λαοπρόβλητη κυβέρνηση οδηγεί σε βιαστικές αποφάσεις. Πριν συμπληρωθεί μια εβδομάδα ,από την άφιξη των Γάλλων στην Οδησσό , στις 13/26 Δεκεμβρίου, τμήματα της ήδη αναιμικής 156ης Γαλλικής Μεραρχίας αποβιβάζονται στη Σεβαστούπολη[14] στη σκιά των κανονιών του συμμαχικού στόλου . Ανάμεσά στα συμμαχικά πλοία που χαιρετίζουν την άφιξη των γαλλικών ενισχύσεων ξεχωρίζει το ελληνικό αντιτορπιλικό «Πάνθηρ[15]».
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι Γάλλοι στρατιώτες πατούν το πόδι τους στην Κριμαία. Η 26η Δεκεμβρίου 1919 όμως δεν θυμίζει σε τίποτα την όχι και τόσο μακρινή 14η Σεπτεμβρίου 1854 . Τότε η Γαλλική Κυβέρνηση έστελνε τον Bαρώνο Βαζανκούρ με εντολή να καταγράψει για την αιωνιότητα τον ηρωισμό του Γάλλου Στρατιώτη[16].
Τώρα το γαλλικό κοινοβούλιο έστελνε τους εκπροσώπους του με εντολή να προλάβουν τυχόν ανεπιθύμητες παρενέργειες μιας εκστρατείας που από την πρώτη στιγμή δίχαζε το Έθνος.
Τότε ο Στρατάρχης Αρχιδιοικητής Α Δε Σαιντ Αρνό καλωσόριζε τους Γάλλους στρατιώτες με λόγια περήφανα .
-Στρατιώτες! Την στιγμή αυτή κατά την οποία υψώνετε τις σημαίες σας πάνω στη γη της Κριμαίας είσαστε η ελπίδα της Γαλλίας ΄ μέσα σε λίγες ημέρες θα είσαστε και το καύχημά της. Ζήτω ο Αυτοκράτωρ.
Τώρα τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. .Οι πολιτικοί αντίπαλοι του Georges Clemenceau προτρέπουν απερίφραστα .
«Είναι καθήκον κάθε Γάλλου στρατιώτη να προτιμήσει να λιποταχτήσει και να αρνηθεί να υπακούσει στους αρχηγούς του, παρά να πολεμήσει στη Ρωσία».
Η αποδυνάμωση της Γαλλικής Μεραρχίας δημιουργεί στην Οδησσό αναπόφευκτες εντάσεις .Ο Burius αντιλαμβάνεται επιτέλους ότι έχει πάψει να ελέγχει στρατιωτικά την Οδησσό και σε μια προσπάθεια να αποφύγει τα χειρότερα, πολλαπλασιάζει τις αγωνιώδεις εκκλήσεις του για ζητά την άμεση αποστολή ενισχύσεων. Η 30η Μεραρχία του Στρατηγού Nerel που στάθμευε στο Βουκουρέστι καλείται εσπευσμένα να ενισχύσει τη Γαλλική παρουσία στο μεγάλο αυτό λιμάνι της Νότιας Ρωσίας.
Από μόνη της η 30η Μεραρχία δεν είναι αρκετή. Χρειάζονται επειγόντως επιπλέον δυνάμεις και οι Γάλλοι πιέζουν τους Έλληνες κάνουν έκκληση στους συμμάχους τους να επιταχύνουν τις διαδικασίες για τη μεταφορά των ενισχύσεων..
Υποσημειώσεις Πρώτου Κεφαλαίου. 1] Η Οδησσός ήταν η Τρίτη κατά σειρά μεγαλύτερη πόλη της Ρωσίας μετά την Αγία Πετρούπολη και τη Μόσχα . Από την ίδρυσή της το ελληνικό στοιχείο είχε μια έντονη κοινωνική και οικονομική παρουσία. Η 156η Γαλλική Μεραρχία βρισκόταν στην Ελλάδα και αναχώρησε από τη Θεσσαλονίκη στις 12 Δεκεμβρίου (ν.η)
[2] Symon Petlura (1879-1926) Ουκρανός συγγραφέας δημοσιογράφος και πολιτικός .Εθνικιστής ,οραματιστής μιας ανεξάρτητης Ουκρανίας πολέμησε κατά την διάρκεια του εμφυλίου εναντίον λευκών και κόκκινων . Με την επικράτηση των Μπολσεβίκων εγκατέλειψε την χώρα . Δολοφονήθηκε στο Παρίσι από εβραίο αντιφρονούντα.
[3] Σύμφωνα με το δωδέκατο άρθρο της συνθήκης της ανακωχής που η Γερμανία υπέγραψε στις 11/11/18 ανέλαβε την υποχρέωση να διατηρήσει υπό τα όπλα τις δυνάμεις της σε Βαλτική και Ουκρανία για όσο χρονικό διάστημα οι κυβερνήσεις της Ανταντ και των ΗΠΑ θα έκριναν απαραίτητο
[4] Νίδερ Εκστρατεία εις Ουκρανίαν Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια Τόμος Α σελ93
[5] Εν τη πράξει, η αποχώρησις των Γερμανικών στρατευμάτων από την Νότιον Ρωσίαν, υπήρξε σφάλμα εκ μέρους των Συμμάχων , διότι αφήρεσε το υπάρχον μοναδικόν ισχυρόν και υγιές στοιχείον όπερ εξησφάλιζε την τάξιν και την ζωήν των 30 εκατομμυρίων κατοίκων της περιοχής…Πράγματι , μόλις έπαυσεν ο Γερμανικός έλεγχος εξέσπασεν η λαική οργή , στρεφομένη κυρίως κατά των γαιοκτημόνων…. (ΓΕΣ /ΔΙΣ Το ελληνικόν εκστρατευτικόν σώμα εις Μεσημβρινήν Ρωσίαν σελ 23)
[6] H επιλογή του Berthelot δεν είναι από τις πλέον ευτυχείς και χρησιμερύει απλά να ψαλιδίσει τα φτερά του Ανώτατου Διοικητή των συμμαχικών δυνάμεων στην Ανατολική Ευρώπη d' Esperey προς τον οποίο ο Γάλλος Πρωθυπουργός έτρεφε αντιπάθεια. Έχοντας το δικαίωμα να απευθύνεται στο Fosh και στον Κλεμανσώ παρακάμπτωντας την ιεραρχία, ο Berthelot είναι αισιόδοξος. , σε αντίθεση με τον d' Esperey Ντ Εσπεραί που δίκαια αγωνιά για το δύσκολο εγκλιματισμό των αποικιακών στρατευμάτων και ιδιαίτερα των Σενεγαλέζων στο βαρύ ρωσικό κλίμα. . Πολύ σύντομα ο Berthelot ανακαλύπτει ότι το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο από ότι αρχικά είχε υποθέσει. Από τις 12 Μεραρχίες που του έχουν υποσχεθεί φτάνουν μόλις 3 και αυτές παρουσιάζουν σοβαρότατες ελλείψεις σε άνδρες και υλικό. Στη διάσκεψη του Ιασίου (16 Νοεμβρίου -6 Δεκεμβρίου τα εκ διαμέτρου συμφέροντα δημιουργούν ανυπέρβλητα εμπόδια. Οι Ρώσοι επιθυμούν να ξαναφέρουν τα πράγματα στη προηγούμενη κατάσταση και αρνούνται κάθε ιδέα για ακρωτηριασμό της χώρας τους όπως επιθυμούν Πολωνοί και Ρουμάνοι. Οι Γάλλοι δεν κάνουν οικονομία στις υποσχέσεις αλλά με τον τρόπο αυτό καθιστούν το πρόβλημα οξύτερο..
[7] Pavlo Skoropadsky (Ουκρανικά: Павло Скоропадський) Ουκρανός Πολιτικός .Γεννήθηκε στο Wiesbaden της Γερμανίας στις 3 Μαίου 1873 και πέθανε στις 26 Απριλίου 1945 στην Βαυαρία.
[8]Ο Nikifor Grigoriev (περισσότερο γνωστός σαν Ataman Grigoriev) γεννήθηκε στα 1885 στο χωριό Nychypir Servetnyk στην περιοχή της Χερσώνας.Κοζάκος αξιωματικός του Αυτοκρατορικού Στρατού στάθηκε πάντα ένας γενναίος στρατιώτης και για τη δράση του στο πεδίο της μάχης ανάμεσα στις άλλες τιμητικές διακρίσεις παρασημοφορήθηκε με το σταυρό του Αγίου Γεωργίου .Το ξέσπασμα του εμφυλίου τον βρήκε στην Ουκρανία..... Τον Απρίλιο του 1918 μετά την έξοδο της Ρωσίας από τον πόλεμο θεωρεί την πραξικοπηματική λύση που επιβάλουν οι Γερμανοί λύση ανάγκης και δέχεται να στηρίξει την κυβέρνηση του Hetman Pavlo Skoropadsky .Μετά την γερμανική συνθηκολόγηση και ήττα κρίνει ότι η κυβέρνηση Skoropadsky έχει ολοκληρώσει πλέον την αποστολή της και πρέπει να αντικατασταθεί. Για τον σκοπό αυτό συμμαχεί με τον Εθνικιστή Symon Petliura τον οποίο θεωρεί τον μόνο ικανό πολιτικό να διαχειριστεί την κρίση. Πιστεύει όπως και κάθε λογικός άνθρωπος ότι οι Γάλλοι θα επενδύσουν πολιτικά πάνω στην αγάπη και την αφοσίωση που οι Ουκρανοί τρέφουν για τον Εθνικιστή ηγέτη τους και όταν τελικά αντιλαμβάνεται ότι κάνουν το αντίθετο αρνείται κάθε συνεργασία μαζί τους και αποχωρεί . Η απόφασή του στις αρχές Φεβρουαρίου να ενώσει την τύχη του με εκείνη των μπολσεβίκων για να πολεμήσει τους ευρωπαίους εισβολείς τον οδηγεί στη Διοίκηση της 6ης Ουκρανικής Μεραρχίας . Τώρα ο βασικός του αντίπαλος πέρα από τον Ευρωπαίο στρατιώτη της επέμβασης είναι και ο εβραίος που προσπαθεί να επωφεληθεί της δυστυχίας του ρωσικού λαού. Τον πρώτο τον αντιμετωπίζει κάνοντας χρήση όλων εκείνων των κανόνων του σύχρονου ανταρτοπολέμου τους δε εβραίους με συνεχή πογκρομ. Ο Γρηγόριεφ και οι στρατιώτες του καταφέρνουν να απωθήσουν δυναμικά τον εχθρό από τα προπύργιά του στη Χερσώνα και το Νικολάγιεφ και καταφέρνει τελικά να μπει θριαμβευτής στην Οδησσό σχεδόν αναίμακτα. Περισσότερο η δόξα από τις στρατιωτικές επιτυχίες παρά οι αιματηρές αντισημιτικές εκδηλώσεις των ανδρών του δημιουργούν τις πρώτες ισχυρές αντιδράσεις φιλόδοξων Μπολσεβίκων Ο αντισημιτισμός είναι μια εύκολη κατηγορία και για τα πογκρόμ του Yelizavetgrad, του Cherkasy και της Kherson οι μαρτυρίες εβραίων και μη είναι αρκετές και αποκαλυπτικές. Για λόγους σκοπιμότητας τα εγκλήματα χρεώνονται στον Nikifor Grigoriev.Μετά την αποχώρηση των δυνάμεων της επέμβασης έρχεται η ώρα για να κλείσουν όλοι οι ανοικτοί λογαριασμοί. Με την κατηγορία του αντισημίτη και του αντεπαναστάτη ο Nikifor Grigoriev υφίσταται τα αλύπητα χτυπήματα των παλιών συντρόφων του ανάμεσα στους οποίους ο Voroshilov και ο Dybenko . Δεν είναι μόνο οι μπολσεβίκοι που ζητούν το κεφάλι του. Το ίδιο ζητά και ο Denikin που τον θεωρεί επικίνδυνο Μπολσεβίκο. . Για να σώσει την ζωή του ο Grigoriev ζητά καταφύγιο στην περιοχή που ελέγχει ο επαναστατικός στρατός της Ουκρανίας του Nestor Makhno . Ο Nestor Makhno (27 Οκτωβρίου 1899-25 Ιουλίου 1934) αναρχικός επαναστάτης που μέχρι τότε κρατούσε αποστάσεις από την μπολσεβικική επανάσταση προθυμοποιείται να του προσφέρει άσυλο. Ακόμη και σήμερα παραμένουν άγνωστες οι συνθήκες κάτω από τις οποίες ο Nestor Makhno αλλάζει συμπεριφορά και τελικά, στις 27 Ιουλίου δίνει εντολή να δολοφονηθεί αυτός στον οποίο είχε προσφέρει άσυλο και προστασία λίγες εβδομάδες πριν.
[9] Δεκέμβριος 1918-Δεκέμβριος 1919. Η δεύτερη περίοδος του Ουκρανό-σοβιετικού πολέμου αρχίζει με την πτώση της γερμανόφιλης Κυβέρνησης Skoropadsky κάτω από τις πιέσεις του Διευθυντηρίου της Εθνικής Ουκρανικής Δημοκρατίας. . Εκμεταλλευόμενοι τις περιστάσεις οι Μπολσεβίκοι σχηματίζουν με τη σειρά τους στις 20 Νοεμβρίου 1918 επαναστατική Κυβέρνηση και τον Δεκέμβριο κάνουν αισθητή τη στρατιωτική παρουσία τους στην Ουκρανία κάτω από την διοίκηση των Volodymyr Antonov-Ovsiienko, Στάλιν, και Volodymyr Zatonsky. Τον Δεκέμβριο του 1918 και τον Ιανουάριο του 1919 δυνάμεις των Μπολσεβίκων ενισχυμένες από Αταμάνους κατέλαβαν σχεδόν ολόκληρη τη λεγόμενη. αριστερή ουκρανική όχθη. Στις 5 Φεβρουαρίου η Ουκρανική Κυβέρνηση αναγκάζεται να εγκαταλείψει το Κίεβο.
[10] Κώστας Αυγητίδης Η στρατιωτική επέμβαση των καπιταλιστικών χωρών ενάντια στη Σοβιετική Ρωσία και η Ελλάδα σελ 158
[11] Η κυβέρνηση έπεσε στις 15 Απριλίου 1919.
[12] Solomon Samoilovych Krym ( 1867 Feodosia, Crimea - Paris 1936).Από τις πρώτες ενέργειες της Κυβέρνησης Krim ήταν να διεκδικήσει παράνομα την διαχείριση της τεράστιας Γραμματικοφείου περιουσίας .Μια μικρή ιδέα της περιουσίας δίνουν οι 18.195 «ντεσιετίνες» καλλιεργήσιμης γης , και οι 222 ντεσιετίνες δάσους όπου 1 «ντεσιετίνα» ισοδυναμεί με έκταση μεγαλύτερη των 10 στρεμμάτων.
[13] Βακκάς: Μεγάλη Ελλάς Ελευθέριος Βενιζέλος Πολεμικός Ηγέτης.σελ 285-6
[14]Πρόκειται για το 176ο Γαλλικό Σύνταγμα υπό τις διαταγές του του Συνταγματάρχη Ruillier που στη πράξη έρχεται να αντικαταστήσει τους 500 Royal Marines που είχαν αποβιβαστεί την 1 Δεκεμβρίου..
[15] Πάνθηρ ,Ανιχνευτικό αντιτορπιλικό του Ελληνικού ναυτικού. Ναυπηγήθηκε στα 1911 στην Αγγλία για λογαριασμό της Αργεντινής κυβερνήσεως. Αγοράστηκε τελικά( μαζί με τρία ακόμα αδέλφια του ) από την Ελλάδα και αντί για “Santiago” πήρε το όνομα Πάνθηρ .Το πλοίο παρελήφθη στο Παλέρμο από τον Πλοίαρχο Αθ. Ν. Μιαούλη κάτω από την διοίκηση του οποίου έλαβε μέρος στις ναυτικές επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων. Την εποχή του διχασμού υπηρέτησε κάτω από γαλλική σημαία και απεδόθη τελικά στην Ελληνική Κυβέρνηση μαζί με τα άλλα επιταγμένα πολεμικά σε άθλια κατάσταση Ο σημαιοφόρος του "Πάνθηρα" Α.Ζάγκας περιγράφει τη κατάσταση τους "εξωφρενική εκ τε της ακαθαρσίας και της κακής συντηρήσεως".Το "Πάνθηρ" προσέγγισε τη Σεβαστούπολη στις 26 Νοεμβρίου 1918 και χρησιμοποιήθηκε σαν πλοίο βάσης με σχεδόν μόνιμο ορμητήριο το λιμάνι της Σεβαστούπολης μέχρι 17 Φεβρουαρίου 1920..
[16] Το έργο του Βαζανκούρ με τίτλο Ιστορία του Κριμαϊκού πολέμου μεταφράσθηκε στην Ελληνική γλώσσα και εκδόθηκε το 1892 από τις εκδόσεις Τσαγγάρη.
Η ανάγκη να στηριχθεί μια όχι και τόσο λαοπρόβλητη κυβέρνηση οδηγεί σε βιαστικές αποφάσεις. Πριν συμπληρωθεί μια εβδομάδα ,από την άφιξη των Γάλλων στην Οδησσό , στις 13/26 Δεκεμβρίου, τμήματα της ήδη αναιμικής 156ης Γαλλικής Μεραρχίας αποβιβάζονται στη Σεβαστούπολη[14] στη σκιά των κανονιών του συμμαχικού στόλου . Ανάμεσά στα συμμαχικά πλοία που χαιρετίζουν την άφιξη των γαλλικών ενισχύσεων ξεχωρίζει το ελληνικό αντιτορπιλικό «Πάνθηρ[15]».
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι Γάλλοι στρατιώτες πατούν το πόδι τους στην Κριμαία. Η 26η Δεκεμβρίου 1919 όμως δεν θυμίζει σε τίποτα την όχι και τόσο μακρινή 14η Σεπτεμβρίου 1854 . Τότε η Γαλλική Κυβέρνηση έστελνε τον Bαρώνο Βαζανκούρ με εντολή να καταγράψει για την αιωνιότητα τον ηρωισμό του Γάλλου Στρατιώτη[16].
Τώρα το γαλλικό κοινοβούλιο έστελνε τους εκπροσώπους του με εντολή να προλάβουν τυχόν ανεπιθύμητες παρενέργειες μιας εκστρατείας που από την πρώτη στιγμή δίχαζε το Έθνος.
Τότε ο Στρατάρχης Αρχιδιοικητής Α Δε Σαιντ Αρνό καλωσόριζε τους Γάλλους στρατιώτες με λόγια περήφανα .
-Στρατιώτες! Την στιγμή αυτή κατά την οποία υψώνετε τις σημαίες σας πάνω στη γη της Κριμαίας είσαστε η ελπίδα της Γαλλίας ΄ μέσα σε λίγες ημέρες θα είσαστε και το καύχημά της. Ζήτω ο Αυτοκράτωρ.
Τώρα τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. .Οι πολιτικοί αντίπαλοι του Georges Clemenceau προτρέπουν απερίφραστα .
«Είναι καθήκον κάθε Γάλλου στρατιώτη να προτιμήσει να λιποταχτήσει και να αρνηθεί να υπακούσει στους αρχηγούς του, παρά να πολεμήσει στη Ρωσία».
Η αποδυνάμωση της Γαλλικής Μεραρχίας δημιουργεί στην Οδησσό αναπόφευκτες εντάσεις .Ο Burius αντιλαμβάνεται επιτέλους ότι έχει πάψει να ελέγχει στρατιωτικά την Οδησσό και σε μια προσπάθεια να αποφύγει τα χειρότερα, πολλαπλασιάζει τις αγωνιώδεις εκκλήσεις του για ζητά την άμεση αποστολή ενισχύσεων. Η 30η Μεραρχία του Στρατηγού Nerel που στάθμευε στο Βουκουρέστι καλείται εσπευσμένα να ενισχύσει τη Γαλλική παρουσία στο μεγάλο αυτό λιμάνι της Νότιας Ρωσίας.
Από μόνη της η 30η Μεραρχία δεν είναι αρκετή. Χρειάζονται επειγόντως επιπλέον δυνάμεις και οι Γάλλοι πιέζουν τους Έλληνες κάνουν έκκληση στους συμμάχους τους να επιταχύνουν τις διαδικασίες για τη μεταφορά των ενισχύσεων..
Υποσημειώσεις Πρώτου Κεφαλαίου. 1] Η Οδησσός ήταν η Τρίτη κατά σειρά μεγαλύτερη πόλη της Ρωσίας μετά την Αγία Πετρούπολη και τη Μόσχα . Από την ίδρυσή της το ελληνικό στοιχείο είχε μια έντονη κοινωνική και οικονομική παρουσία. Η 156η Γαλλική Μεραρχία βρισκόταν στην Ελλάδα και αναχώρησε από τη Θεσσαλονίκη στις 12 Δεκεμβρίου (ν.η)
[2] Symon Petlura (1879-1926) Ουκρανός συγγραφέας δημοσιογράφος και πολιτικός .Εθνικιστής ,οραματιστής μιας ανεξάρτητης Ουκρανίας πολέμησε κατά την διάρκεια του εμφυλίου εναντίον λευκών και κόκκινων . Με την επικράτηση των Μπολσεβίκων εγκατέλειψε την χώρα . Δολοφονήθηκε στο Παρίσι από εβραίο αντιφρονούντα.
[3] Σύμφωνα με το δωδέκατο άρθρο της συνθήκης της ανακωχής που η Γερμανία υπέγραψε στις 11/11/18 ανέλαβε την υποχρέωση να διατηρήσει υπό τα όπλα τις δυνάμεις της σε Βαλτική και Ουκρανία για όσο χρονικό διάστημα οι κυβερνήσεις της Ανταντ και των ΗΠΑ θα έκριναν απαραίτητο
[4] Νίδερ Εκστρατεία εις Ουκρανίαν Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια Τόμος Α σελ93
[5] Εν τη πράξει, η αποχώρησις των Γερμανικών στρατευμάτων από την Νότιον Ρωσίαν, υπήρξε σφάλμα εκ μέρους των Συμμάχων , διότι αφήρεσε το υπάρχον μοναδικόν ισχυρόν και υγιές στοιχείον όπερ εξησφάλιζε την τάξιν και την ζωήν των 30 εκατομμυρίων κατοίκων της περιοχής…Πράγματι , μόλις έπαυσεν ο Γερμανικός έλεγχος εξέσπασεν η λαική οργή , στρεφομένη κυρίως κατά των γαιοκτημόνων…. (ΓΕΣ /ΔΙΣ Το ελληνικόν εκστρατευτικόν σώμα εις Μεσημβρινήν Ρωσίαν σελ 23)
[6] H επιλογή του Berthelot δεν είναι από τις πλέον ευτυχείς και χρησιμερύει απλά να ψαλιδίσει τα φτερά του Ανώτατου Διοικητή των συμμαχικών δυνάμεων στην Ανατολική Ευρώπη d' Esperey προς τον οποίο ο Γάλλος Πρωθυπουργός έτρεφε αντιπάθεια. Έχοντας το δικαίωμα να απευθύνεται στο Fosh και στον Κλεμανσώ παρακάμπτωντας την ιεραρχία, ο Berthelot είναι αισιόδοξος. , σε αντίθεση με τον d' Esperey Ντ Εσπεραί που δίκαια αγωνιά για το δύσκολο εγκλιματισμό των αποικιακών στρατευμάτων και ιδιαίτερα των Σενεγαλέζων στο βαρύ ρωσικό κλίμα. . Πολύ σύντομα ο Berthelot ανακαλύπτει ότι το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο από ότι αρχικά είχε υποθέσει. Από τις 12 Μεραρχίες που του έχουν υποσχεθεί φτάνουν μόλις 3 και αυτές παρουσιάζουν σοβαρότατες ελλείψεις σε άνδρες και υλικό. Στη διάσκεψη του Ιασίου (16 Νοεμβρίου -6 Δεκεμβρίου τα εκ διαμέτρου συμφέροντα δημιουργούν ανυπέρβλητα εμπόδια. Οι Ρώσοι επιθυμούν να ξαναφέρουν τα πράγματα στη προηγούμενη κατάσταση και αρνούνται κάθε ιδέα για ακρωτηριασμό της χώρας τους όπως επιθυμούν Πολωνοί και Ρουμάνοι. Οι Γάλλοι δεν κάνουν οικονομία στις υποσχέσεις αλλά με τον τρόπο αυτό καθιστούν το πρόβλημα οξύτερο..
[7] Pavlo Skoropadsky (Ουκρανικά: Павло Скоропадський) Ουκρανός Πολιτικός .Γεννήθηκε στο Wiesbaden της Γερμανίας στις 3 Μαίου 1873 και πέθανε στις 26 Απριλίου 1945 στην Βαυαρία.
[8]Ο Nikifor Grigoriev (περισσότερο γνωστός σαν Ataman Grigoriev) γεννήθηκε στα 1885 στο χωριό Nychypir Servetnyk στην περιοχή της Χερσώνας.Κοζάκος αξιωματικός του Αυτοκρατορικού Στρατού στάθηκε πάντα ένας γενναίος στρατιώτης και για τη δράση του στο πεδίο της μάχης ανάμεσα στις άλλες τιμητικές διακρίσεις παρασημοφορήθηκε με το σταυρό του Αγίου Γεωργίου .Το ξέσπασμα του εμφυλίου τον βρήκε στην Ουκρανία..... Τον Απρίλιο του 1918 μετά την έξοδο της Ρωσίας από τον πόλεμο θεωρεί την πραξικοπηματική λύση που επιβάλουν οι Γερμανοί λύση ανάγκης και δέχεται να στηρίξει την κυβέρνηση του Hetman Pavlo Skoropadsky .Μετά την γερμανική συνθηκολόγηση και ήττα κρίνει ότι η κυβέρνηση Skoropadsky έχει ολοκληρώσει πλέον την αποστολή της και πρέπει να αντικατασταθεί. Για τον σκοπό αυτό συμμαχεί με τον Εθνικιστή Symon Petliura τον οποίο θεωρεί τον μόνο ικανό πολιτικό να διαχειριστεί την κρίση. Πιστεύει όπως και κάθε λογικός άνθρωπος ότι οι Γάλλοι θα επενδύσουν πολιτικά πάνω στην αγάπη και την αφοσίωση που οι Ουκρανοί τρέφουν για τον Εθνικιστή ηγέτη τους και όταν τελικά αντιλαμβάνεται ότι κάνουν το αντίθετο αρνείται κάθε συνεργασία μαζί τους και αποχωρεί . Η απόφασή του στις αρχές Φεβρουαρίου να ενώσει την τύχη του με εκείνη των μπολσεβίκων για να πολεμήσει τους ευρωπαίους εισβολείς τον οδηγεί στη Διοίκηση της 6ης Ουκρανικής Μεραρχίας . Τώρα ο βασικός του αντίπαλος πέρα από τον Ευρωπαίο στρατιώτη της επέμβασης είναι και ο εβραίος που προσπαθεί να επωφεληθεί της δυστυχίας του ρωσικού λαού. Τον πρώτο τον αντιμετωπίζει κάνοντας χρήση όλων εκείνων των κανόνων του σύχρονου ανταρτοπολέμου τους δε εβραίους με συνεχή πογκρομ. Ο Γρηγόριεφ και οι στρατιώτες του καταφέρνουν να απωθήσουν δυναμικά τον εχθρό από τα προπύργιά του στη Χερσώνα και το Νικολάγιεφ και καταφέρνει τελικά να μπει θριαμβευτής στην Οδησσό σχεδόν αναίμακτα. Περισσότερο η δόξα από τις στρατιωτικές επιτυχίες παρά οι αιματηρές αντισημιτικές εκδηλώσεις των ανδρών του δημιουργούν τις πρώτες ισχυρές αντιδράσεις φιλόδοξων Μπολσεβίκων Ο αντισημιτισμός είναι μια εύκολη κατηγορία και για τα πογκρόμ του Yelizavetgrad, του Cherkasy και της Kherson οι μαρτυρίες εβραίων και μη είναι αρκετές και αποκαλυπτικές. Για λόγους σκοπιμότητας τα εγκλήματα χρεώνονται στον Nikifor Grigoriev.Μετά την αποχώρηση των δυνάμεων της επέμβασης έρχεται η ώρα για να κλείσουν όλοι οι ανοικτοί λογαριασμοί. Με την κατηγορία του αντισημίτη και του αντεπαναστάτη ο Nikifor Grigoriev υφίσταται τα αλύπητα χτυπήματα των παλιών συντρόφων του ανάμεσα στους οποίους ο Voroshilov και ο Dybenko . Δεν είναι μόνο οι μπολσεβίκοι που ζητούν το κεφάλι του. Το ίδιο ζητά και ο Denikin που τον θεωρεί επικίνδυνο Μπολσεβίκο. . Για να σώσει την ζωή του ο Grigoriev ζητά καταφύγιο στην περιοχή που ελέγχει ο επαναστατικός στρατός της Ουκρανίας του Nestor Makhno . Ο Nestor Makhno (27 Οκτωβρίου 1899-25 Ιουλίου 1934) αναρχικός επαναστάτης που μέχρι τότε κρατούσε αποστάσεις από την μπολσεβικική επανάσταση προθυμοποιείται να του προσφέρει άσυλο. Ακόμη και σήμερα παραμένουν άγνωστες οι συνθήκες κάτω από τις οποίες ο Nestor Makhno αλλάζει συμπεριφορά και τελικά, στις 27 Ιουλίου δίνει εντολή να δολοφονηθεί αυτός στον οποίο είχε προσφέρει άσυλο και προστασία λίγες εβδομάδες πριν.
[9] Δεκέμβριος 1918-Δεκέμβριος 1919. Η δεύτερη περίοδος του Ουκρανό-σοβιετικού πολέμου αρχίζει με την πτώση της γερμανόφιλης Κυβέρνησης Skoropadsky κάτω από τις πιέσεις του Διευθυντηρίου της Εθνικής Ουκρανικής Δημοκρατίας. . Εκμεταλλευόμενοι τις περιστάσεις οι Μπολσεβίκοι σχηματίζουν με τη σειρά τους στις 20 Νοεμβρίου 1918 επαναστατική Κυβέρνηση και τον Δεκέμβριο κάνουν αισθητή τη στρατιωτική παρουσία τους στην Ουκρανία κάτω από την διοίκηση των Volodymyr Antonov-Ovsiienko, Στάλιν, και Volodymyr Zatonsky. Τον Δεκέμβριο του 1918 και τον Ιανουάριο του 1919 δυνάμεις των Μπολσεβίκων ενισχυμένες από Αταμάνους κατέλαβαν σχεδόν ολόκληρη τη λεγόμενη. αριστερή ουκρανική όχθη. Στις 5 Φεβρουαρίου η Ουκρανική Κυβέρνηση αναγκάζεται να εγκαταλείψει το Κίεβο.
[10] Κώστας Αυγητίδης Η στρατιωτική επέμβαση των καπιταλιστικών χωρών ενάντια στη Σοβιετική Ρωσία και η Ελλάδα σελ 158
[11] Η κυβέρνηση έπεσε στις 15 Απριλίου 1919.
[12] Solomon Samoilovych Krym ( 1867 Feodosia, Crimea - Paris 1936).Από τις πρώτες ενέργειες της Κυβέρνησης Krim ήταν να διεκδικήσει παράνομα την διαχείριση της τεράστιας Γραμματικοφείου περιουσίας .Μια μικρή ιδέα της περιουσίας δίνουν οι 18.195 «ντεσιετίνες» καλλιεργήσιμης γης , και οι 222 ντεσιετίνες δάσους όπου 1 «ντεσιετίνα» ισοδυναμεί με έκταση μεγαλύτερη των 10 στρεμμάτων.
[13] Βακκάς: Μεγάλη Ελλάς Ελευθέριος Βενιζέλος Πολεμικός Ηγέτης.σελ 285-6
[14]Πρόκειται για το 176ο Γαλλικό Σύνταγμα υπό τις διαταγές του του Συνταγματάρχη Ruillier που στη πράξη έρχεται να αντικαταστήσει τους 500 Royal Marines που είχαν αποβιβαστεί την 1 Δεκεμβρίου..
[15] Πάνθηρ ,Ανιχνευτικό αντιτορπιλικό του Ελληνικού ναυτικού. Ναυπηγήθηκε στα 1911 στην Αγγλία για λογαριασμό της Αργεντινής κυβερνήσεως. Αγοράστηκε τελικά( μαζί με τρία ακόμα αδέλφια του ) από την Ελλάδα και αντί για “Santiago” πήρε το όνομα Πάνθηρ .Το πλοίο παρελήφθη στο Παλέρμο από τον Πλοίαρχο Αθ. Ν. Μιαούλη κάτω από την διοίκηση του οποίου έλαβε μέρος στις ναυτικές επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων. Την εποχή του διχασμού υπηρέτησε κάτω από γαλλική σημαία και απεδόθη τελικά στην Ελληνική Κυβέρνηση μαζί με τα άλλα επιταγμένα πολεμικά σε άθλια κατάσταση Ο σημαιοφόρος του "Πάνθηρα" Α.Ζάγκας περιγράφει τη κατάσταση τους "εξωφρενική εκ τε της ακαθαρσίας και της κακής συντηρήσεως".Το "Πάνθηρ" προσέγγισε τη Σεβαστούπολη στις 26 Νοεμβρίου 1918 και χρησιμοποιήθηκε σαν πλοίο βάσης με σχεδόν μόνιμο ορμητήριο το λιμάνι της Σεβαστούπολης μέχρι 17 Φεβρουαρίου 1920..
[16] Το έργο του Βαζανκούρ με τίτλο Ιστορία του Κριμαϊκού πολέμου μεταφράσθηκε στην Ελληνική γλώσσα και εκδόθηκε το 1892 από τις εκδόσεις Τσαγγάρη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου