Πέμπτη 28 Ιουλίου 2011

ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗΣ: O ΣΤΡΑΤΟΣ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ: ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΓΝΩΜΑΙ , ΑΘΗΝΑΙ, Τύποις Α. Φραντζεσκάκη & Α. Καϊτατζή, 1924


Η Μεραρχία μου έπρεπε να εκπαιδευθή ούτως, ώστε να διδαχθή τος νέας αρχάς του Μεγάλου Πολέμου και να ασκηθή εις τα νέα πολεμικά μέσα. Ούτως εις την εκπαίδευσιν της Μεραρχίας ταύτης επεδόθην μετά παντός του ζήλου μου, θεωρών πλέον, ότι αι συχναί μεταθέσεις μου ήθελον περατωθή και, εμπολέμου ούσης της καταστάσεως, ήθελον μετάσχει του Μεγάλου Πολέμου μετά της Μεραρχίας μου ταύτης. Εντεύθεν η ιδιαιτέρα μου προσοχή, ήν κατέβαλον προς συμπλήρωσιν της πολεμικής αυτής οργανώσεως και εκπαιδεύσεως, παρά τος αντιδράσεις, αίτινες δεν απολείπουσι συνήθως εκ τής αντιζηλίας των ανωτέρων. Ούτως, όταν εθεώρησα, ότι η Μεραρχία έδει ν' ασχοληθή εις ασκήσεις πολεμικάς, μετά θέματος δηλονότι τακτικού, το Σώμα Στρα τού διέταξε την παύσιν των ασκήσεων τούτων. Πλην τούτων όμως, η πολιτική εκαλλιεργείτο καθ* υπερβολήν εν τω Σώματι τούτω του Στρατού, τω Β'. Ούτω δεν ηκούοντο παρά του Διοικητού αυτού  ή λόγοι πολιτικοί. Ήτο άλλως 
τούτο ευκολώτερον. Η στρατιωτική μουσική επεράτωνε πάντοτε το πρόγραμμα της, οσάκις επαιάνιζεν εις τας πλατείας, δια του ύμνου του Βενιζέλου, ον έπρεπε να ακούσωσιν οι ακροαταί όρθιοι. Οι καθήμενοι αξιωματικοί ετιμωρούντο, εθεωρούντο αντιδραστικοί και κατεδιώκοντο. Ανώτερος αξιωματικός, διοικητής ενός των ύπ' εμέ συνταγμάτων, ασεβήσας εν τω τρόπω, καθ' ον μοι απηύθυνε τας αναφοράς του, ετιμωρήθη υπ' εμού δι επιπλήξεως. Πεποιθώς όμως επί του Βενιζελισμού του, ον άλλως μετήρχετο κατά τρόπον, βλάπτοντα αυτό τούτο το κόμμα, οπερ ήθελε νά υπηρέτηση, ύπέβαλεν άναφοράν παραπόνων εις τό Σώμα Στράτου, όπερ ήρε την διαταγήν μου, ίνα τον ευχαριστήση! Άλλα και αι διώξεις των αντιφρονούντων αξιωματικών εγένοντο κατά τρόπον σκληρόν. Ούτως 80 αξιωματικοί Βασιλόφρονες εκ των εν διαθεσιμότητι τεθέντων Στρατηγών, Συνταγματαρχών και αντισυνταγματαρχών, εστάλησαν εις Ανάφην. Και εκεί, ετίθεντο εν γραμμή, ίνα δώσωσι το παρών, ως εάν ήσαν στρατιώται, υπό πολύ κατωτέρου κατά τον βαθμόν αξιωματικού ή υπαξιωματικού! Άλλους, περί τους 100, είδον διερχομένους εκ Πατρών εστιβαγμένους εντός μικρού ατμοπλοίου και παραπονουμένους, ότι συνελήφθησαν εν Ηπείρω. Εταξίδευον ούτως, ίνα μετενεχθώσιν εις τινα νήσον, χωρίς να έχωσι λάβει μισθόν, τινές δε μάλιστα έχοντες αφήσει και τας οικογενείας των άνευ χρημάτων! Άλλα και εν αυταίς ταις Πάτραις είχε σταλή, δύναμις εκ του επονομασθέντος «Στρατού της Ασφαλείας», όστις επιδεικτικώς διήρχετο τας οδούς, οι στρατιώται αυτού έκαμον ενίοτε έναντι, τών κατοίκων υπερβασίας και πάντως το απόσπασμα εκίνει φυσικώς την δυσαρέσκειαν των εν Πάτραις δύο ολοκλήρων Συνταγμάτων και άλλων μονάδων, εις ας δια του τρόπου τούτου εδηλούτο η έλλειψις της εμπιστοσύνης της Κυβερνήσεως. Ημέραν τινά μάλιστα, στρατιώτης του «Λόχου της Ασφαλείας», χαιρετίσας αξιωματικόν τινα του Οικονομικού και μη αντιχαιρετισθείς υπ' αυτού, τω εζήτησε τον λόγον της παραλείψεως! Ο στρατιώτης μάλιστα δεν ηρκέσθη εις τούτο, επαρουσιάσθη παραπονουμενος προς τον διοκητήν του Λόχου της Ασφαλείας, όστις ικανοποιών αυτόν διέταξε τους άνδρας του, εάν χαιρετίζοντες δεν αντιχαιρετισθώσι παρ' αξιωματικού, να βάλωσι κατ' αυτού!  Η διαταγή αύτη μοι επεδείχθη. Ούτως η διαίρεσις του στρατού εις Βασιλικόν στρατόν, τον μη μεταβάντα εις Θεσσαλονίκην, και στρατόν της «Αμύνης», τον καταρτισθέντα εν Θεσσαλονίκη, οσημέραι καθίστατο αισθητή. Η Κυβέρνησις Βενιζέλου, δυστυχώς, δέν έπαυε πράττουσα παν ό,τι συνετέλει προς εύρυνσιν του χάσματος. Ούτως οι της Αμύνης αξιωματικοί δεν προήγοντο μόνον δια των παραγομένων κενών εκ των αποχωρούντων Βασιλοφρόνων, αλλά εδίδετο εις αυτούς χάριν έτι μάλλον μεγαλύτερας προαγωγής και 14 μηνών επΙ πλέον αρχαιότης. Οι λοιποί αξιωματικοί, είτε ήσαν πράγματι Βασιλόφρονες είτε μη, απεκαλούντο υπό των κορυφαίων του Βενιζελισμού «Φυγόμαχοι του Δεσποτισμού», ως μη μεταβάντες να πολεμήσωσιν εις Θεσσαλονίκην! Έκ τούτων δε κατά εκατοντάδας ετίθεντο εις διαθεσιμότητα! Η πολιτική αύτη της Κυβερνήσεως Βενιζέλου έβλαψεν αυτήν τε και το στράτευμα, όπερ υφίστατο μετά την Επανάστασιν του Γουδί τα πρώτα κτυπήματα, άτινα έμελλον να διασείσωσι τα θεμέλια αύτού. Τα μέτρα ήσαν βίαια και άδικα, αφού πολλοί των καταδιωκομένων δεν ήσαν ένοχοι ουδεμιάς κολασίμου πράξεως. Ο λόγος της εκκαθαρίσεως, όστις εδίδετο, δεν ήτο πραγματικός. Η εκκαθάρισις τουλάχιστον έδει να γίνη δια των Σωματαρχών, οίτινές είχον την εμπιστοσύνην της Κυβερνήσεως, κατόπιν ελέγχου τινός οιουδήποτε. Δεν θέλω να είπω ότι ούτω συντελουμένη η εκκαθάρισις θα ήτο δικαία, αλλά δεν θα ελάμβανον τοσαύτας διαστάσεις αι γενόμεναι καταχρήσεις και υπερβολαί.

Ενθυμούμαι, όταν υπεδέχθην τους κληρωτούς της III Μεραρχίας εν Πάτραις, ούτοι εκ της ισχνότητος και ωχρότητος αυτών εφαίνοντο ως ζώντες σκελετοί εκ της πείνης, ην επέβαλεν εις αυτούς ο εφαρμοσθείς κατά της Ελλάδος συμμαχικός αποκλεισμός του 1917. Κατά τί έπταισαν οι δυστυχείς εκείνοι αγρόται, κατά τί ενείχοντο, εάν η Πολιτική της Ελληνικής Κυβερνήσεως, περί η ς δεν είχον ουδεμίαν ιδέαν, ήτο εσφαλμένη; Η πολιτική Ιστορία του τόπου, όταν γραφή μετά τινα καιρόν ψυχραίμως και αμερολήπτως, θα εξέταση το ζήτημα τούτο ως προς τας Διεθνείς συνθήκας, το δικαίωμα της ελευθερίας των λαών κλπ. Από πραγματικής όμως απόψεως εξετάζων τούτο ερωτώ, ποίον εκ των δύο αδίκων ήτο μεγαλύτερον, η ανειλικρινής Κυβερνητική ή Βασιλική πολιτική ' εκ του ενός μέρους, ή ο αποκλεισμός και η πείνα αφ' ετέρου, όπως εξαναγκασθώσιν οι κάτοικοι να μεταβάλωσι την κρατούσαν πολιτικήν, ανατρέποντες το καθεστώς; Eίvαι όμως εύκολος η παρά του λαού κατανόησις, εν βραχεί μάλιστα χρόνω, της μάλλον αυτώ  συμφερούσης πολιτικής; Και όταν η βία επιβάλληται, δεν είναι επόμενον να γεννηθή και η αντίδρασις; Η Συμμαχική πολιτική εκείνη, δεν ωφέλησε κατ' εμέ, δεν απέβη υπέρ της ισχυροποιήσεως των άλλως τε ανέκαθεν εν τω τόπω κρατούντων φιλοσυμμαχικών αισθημάτων.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου