1909 Η ΑΙΜΑΤΗΡΑ ΣΤΑΣΙΣ ΕΙΣ ΤΟ ΝΑΥΤΙΚΟΝ ( Κίνημα Κ. Τυπάλδου)

Η Βασιλεία του Γεωργίου Α' υπήρξεν όπως την εχαρακτήρισεν αργότερον ο Ελ Βενιζέλος αστασίαστος. Το  Κίνημα του 1909 , από των πρώτων ωρών  της εκδηλώσεώς του περιεβλήθη τον κοινοβουλευτικόν μανδύαν .Το κίνημα εκείνο άλλως τε διέφερε κατά πολύ των μεταγενεστέρων εκνόμων ενεργειών  αι οποίαι χαρακτηρίζονται  δια του όρου τούτου .Μόνον μία στασιαστική ενέργεια  έγινε και αύτη ολίγας εβδομάδας μετά την επικράτησιν  του Στρατιωτικού Συνδέσμου  εις το Γουδί .Το "Κίνημα Τυπάλδου".

Ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος ήρχισε  να παρουσιάζη  σημεία αποσυνθέσεως , ολίγας μόλις ημέρας  μετά την επικράτησίν του. Οι στρατιωτικοί κατέλαβον την εξουσίαν , ελέγχοντες απολύτως την κυβέρνησιν , αλλ' από εκεί  και πέρα δεν εγνώριζον  τι ακριβώς θέλουν  και τι επιδιώκουν.

Την 16ην Οκτωβρίου  εξερράγη αντεπαναστατικόν  κίνημα εις το Ναυτικόν. Ο μετέχων του Σ. Συνδέσμου  υποπλοίαρχος  Κωνσταντίνος Αλφονσάτος -Τυπάλδος  ήτο ο αρχηγός της στάσεως. Πρέπει να σημειωθή ότι  ούτος  δεν ήτο κατ' αρχήν αντίθετος  εις το πρόγραμμα του Συνδέσμου , αλλ' αντιθέτως  επλειοδότει εις αυτό , παρουσιαζόμενος  ως αδιάλλακτος εκστρεμιστής.

Ο Τυπάλδος ετέθη  επικεφαλής της μοίρας των ελαφρών  αντιτορπιλλικών (Δόξα-Βέλος -Σφενδόνη-Ασπίς -Νίκη)  πλοίων εκτοπίσματος  350 τόννων και κατέλαβε τον Ναύσταθμον.

Αι πισταί εις τον "Σύνδεσμον "  και την Κυβέρνησιν  δυνάμεις, τα θωρηκτά της εποχής "Ύδρα", "Σπέτσαι", "Ψαρά" (4.800 τόννων έκαστον) και άλλα μικρότερα σκάφη , επετέθησαν  κατά των αντιτορπιλλικών , η δε σύγκρουσις  δεν υπήρξεναναίμακτος. Τελικώς οι στασιασταί εγκατέλειψαν  σκάφη και πληρώματα και διέφυγαν προς τα Γεράνεια  και την Βοιωτίαν , όπου συνελήφθησαν  ή παραδόθηκαν ατομικώς.

Είναι αξισημείωτος η ψυχραιμία και συντομία  με την οποίαν  η Βουλή συνεζήτησε  το ζήτημα την 19ην Οκτωβρίου .Οι βουλευταί όπως φαίνεται και από τας κατωτέρω δημοσιευομένας αγορεύσεις , απέφυγον  χαρακτηρισμούς  και εκφράσεις δυναμένας να προκαλέσουν  έξαψιν  των πνευμάτων  και γενικώς απέδειξαν  κατανόησιν και επιείκιαν  προς τους στασιαστάς, οι οποίοι τον Ιανουάριον του 1910 , έτυχον αμνηστίας.

Κ.Π.ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗΣ (Πρωθυπουργός) :Έχω Κύριοι , το καθήκον να αναγγείλω προς την Βουλήν  ότι το κίνημα , το οποίον  τοσούτον βαθέως συνετάραξε  την συνείδησιν του τόπου , κατεστάλη  εντόςολίγων ωρών , χάρις εις την θαυμασίαν  στάσιν του στρατού και του ναυτικού .Ευτυχώς ότι ολίγα θύματα  έχομεν να θρηνήσωμεν  εκ της τοιαύτης συρράξεως  και ελαχίστας ζημίας  ν΄αναγράψωμεν.

Επίσης σπεύδω να ανακοινώσω  προς την Βουλήν  ότι η θλιβερά αύτη υπόθεσις  ευρίσκεται ενώπιον της δικαιοσύνης, ήτις καλείται , όπως τάχιστα  εξετάση  και αποφανθή  περί της τιμωρίας των ενόχων, ήτις δεν αμφιβάλλομεν ότι έσται ανάλογος  του διαπραχθέντος εγκλήματος.

ΣΠ.ΚΟΥΜΟΥΝΔΟΥΡΟΣ [1] : Νομίζω κ.Πρόεδρε , ότι  η Κυβέρνησις εφαρμόζουσα  τον νόμον περί πειτατείας και ληστείας  δύναται να επικηρύξη  τους μη συλληφθέντας , και επί πλέον  να εφαρμόση  τον νόμον του 1870 τον αφορώντα την εκτόπισιν των συγγενών και οπωσδήποτε υποθαλπόντων αυτούς.

Αλλά προ παντός, κύριε Πρόεδρε , η Βουλή  έχει την υποχρέωσιν  να επιτελέση καθήκον ιερόν και συνάμα  εθνικόν ' οφείλει  να ζητήση  και φέρη η Κυβέρνησις  νομοσχέδιον δυνάμει  του οποίου να απονέμηται  επαρκής σύνταξις  εις τας οικογενείας των φονευθέντων  ανδρών των θωρηκτών . Επί πλέον νομίζω  ότι έχει  την υποχρέωσιν να εκφράση  την εθνικήν αυτής ευγνωμοσύνην  προς τους αξιωματικούς ,υπαξιωματικούς , στρατιώτας και ναύτας  τους τεθέντας εις το πλευρόν της Πολιτείας προς σωτηρίαν του Έθνους.
Γ.ΚΑΡΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ: Καθήκον τους ήτο.
ΣΠ.ΚΟΥΜΟΥΝΔΟΥΡΟΣ:Συνάμα νομίζω  ότι πρέπει να απονεμηθή  μετάλλιον τιμής  εκ χαλκού εις τους τετιμημένους  αξιωματικούς,υπαξιωματικούς  και άνδρας του Ναυτικού , το οποίον θα φέρη  την επιγραφήν "άξιος εθνικής τιμής"

[1] Ο Κουμουνδούρος  ως αντίθετος προς τον Στρατιωτικόν Σύνδεσμον πλειοδοτεί  εις αυστηρότητα κατά των άκρως αδιαλλάκτων μελών αυτού, των στασιαστών του Τυπάλδου.